
Jakie trzy cechy dobrego nauczyciela najbardziej wpływają na wyniki uczniów? Typując kandydatów, kierujesz się zasłyszanymi opiniami, czy Twoim własnym doświadczeniem? A co jeżeli powiem Ci, że naukowcy już to wiedzą?
Kilka lat temu organizowałam wyjazd na praktyki zawodowe do Portugalii. Na liście uczniów zakwalifikowanych do wyjazdu znalazł się chłopak obracający się w nieciekawym środowisku. Informację o tym, że pojedzie na staże do Lizbony, zaskoczyła go.
Przez pierwsze trzy lata szkoły obserwowałam, jak ten uczeń powoli traci grunt pod nogami. Później przez kolejny rok po powrocie z praktyk śledziłam jego walkę o odbicie się od dna.
Miał wystarczająco dużo siły, by zmienić swój los, brakowało mu tylko impulsu do zmian. Dostał go od nauczycieli mojej szkoły mających cechy opisane przez naukowców.
Jak pewnie doskonale wiesz, badania na temat różnych aspektów edukacji prowadzone są na całym świecie. Możesz jednak nie wiedzieć, że istnieje profesor, który od ponad dekady zbiera raporty tych działań pochodzące z różnych zakątków świata. Ponadto na ich podstawie publikuje rankingi uniwersalnych wskaźników wpływających na poprawę wyników uczniów.
Chcesz dowiedzieć się, co odkryłam, czytając wyniki badań i jakie wyciągnęłam z nich wnioski? Zapraszam Cię do lektury mojego posta.
Z tego wpisu dowiesz się:
- jakie według badań naukowców są trzy cechy skutecznych nauczycieli,
- poza tym podzielę się z Tobą sposobami na zdobycie brakujących supermocy.
Cechy dobrego nauczyciela – zdecydowany faworyt

Przetłumaczenie na język polski angielskiej nazwy cechy numer jeden dobrego nauczyciela wskazanej w badaniach (ang. teacher estimates of achievements) jest delikatnie, mówiąc karkołomne, a ja nie mam zamiaru testować Twojej cierpliwości. Pozwól więc, że skupię się na opisie cechy.
Przypomnij sobie, ile razy w całej Twojej karierze zawodowej udało Ci się zrealizować dwie takie same lekcje? Nawet jeżeli zakres materiału był identyczny, to najprawdopodobniej czas realizacji poszczególnych elementów różnił się od siebie. Czasem Ty miałaś gorszy dzień, innym razem nowy materiał działał na uczniów jak płachta na byka.
Najważniejszą z cech nauczyciela wywierającego wpływ na osiągnięcia uczniów jest umiejętność reagowania na tego typu sytuacje. Pedagodzy osiągający najlepsze wyniki na bieżąco analizują to, co się dzieje na lekcji. Sprawdzają, jak uczniowie radzą sobie z materiałem. Zauważają ewentualne problemy i tak kierują dalszym przebiegiem lekcji, by ich podopieczni zdobyli nowe umiejętności i wiedzę.
POBIERZ PLIK: Jak szybko sprawdzić, czy uczniowie zrozumieli temat?
Moja eduInspiracja dla Ciebie:
Ja sama często skupiałam się na tym, czego powinnam nauczyć. Dodatkowo zapominałam o sprawdzeniu tego, czy uczniowie faktycznie tego się nauczyli. Testowanie poziomu wiedzy za pomocą kartkówek i sprawdzianów to za mało. Jeżeli chcesz wywierać wpływ na osiągnięcia uczniów, musisz zrobić coś jeszcze.
W materiałach dodatkowych dołączonych do tego posta dzielę się z Tobą moim szybkim sposobem na sprawdzenie, czy moja idealna lekcja faktycznie jest idealna z punktu widzenia uczniów, czy to tylko ja wpadam w samozachwyt 😉 .
Wiarygodność

Nikt nie chce być oszukiwany, czujemy się z tym po prostu źle. Nie wiem jak Ty, ale ja szerokim łukiem omijam osoby, które zawiodły moje zaufanie. Nie zmienię świata ani nastawienia innych, ale im jestem starsza, tym bardziej doceniam to, że nie muszę się też katować utrzymywaniem bliskich relacji z takimi właśnie ludźmi.
Wiarygodność zdaniem naukowców przeprowadzających badania jest jedną z cech, której brak skutecznie utrudnia nauczycielom wywieranie wpływu na osiągnięcia uczniów. Założę się, że zanim zaczęłaś czytać tego posta, ta cecha jako pierwsza pojawiła się w Twojej głowie.
Moja eduInspiracja dla Ciebie:
Budowanie wiarygodności warto oprzeć na trzech filarach. Po pierwsze zacznij od wzmacniania relacji zaufania z uczniami.
Po drugie bądź kompetentna w tym, co robisz. Istotna jest tu zarówno wiedza w zakresie nauczanego przedmiotu, jak i umiejętności związane z wykonywaniem zawodu nauczycielki. Co więcej, jeżeli uczniowie zauważą, że praca jest Twoją pasją, staniesz się dla nich wiarygodna.
Na te proste kroki natrafiłam, czytając jedno z badań na anglojęzycznych stronach. Niestety nie mogę sobie przypomnieć źródła.
Cechy dobrego nauczyciela – przejrzystość

Tej cechy z pewnością nie miał trener mojej córki. Po przegranej na zawodach przez dwa dni nie odzywał się do zawodniczek. Nie było wiadomo, co zrobiły źle.
Nie zdziwił mnie więc fakt, że dziewczyny zaczęły pisać czarne scenariusze. Niepotrzebne domysły to tylko jeden z przykładów wskazujących na brak klarowności w stosunkach nauczyciel – uczeń.
Nie powtarzaj błędu trenera, jasno mów uczniom czego od nich oczekujesz.
Profesor John Hattie podczas jednej z konferencji powiedział, że czujemy się komfortowo, jeżeli w trakcie nauki znamy odpowiedzi na trzy poniższe pytania:
- Czego się uczę?
- Po co się tego uczę?
- Skąd będę wiedział, kiedy się tego nauczyłem?
Tylko tyle i aż tyle 🙂 .
POBIERZ PLIK: Jak szybko sprawdzić, czy uczniowie zrozumieli temat?
Moja eduInspiracja dla Ciebie:
Pamiętaj o tym, by klarownie przedstawiać cel lekcji i kryteria sukcesu. Uczeń musi wiedzieć jakie konkretne umiejętności i wiedzę ma opanować, zanim zainwestuje swój czas i energię.
Jeżeli należysz do nauczycielek posiadających opisane supermoce, z całego serca Ci gratuluję 🙂 . Jesteś odpowiednim człowiekiem na odpowiednim miejscu.
Z drugiej strony, jeżeli patrzysz na cechy dobrego nauczyciela i żadnej z nich nie możesz odhaczyć na swojej checkliście, pomyśl o tym, że nie od razu Rzym zbudowano.
Dostarczyłam Ci solidnej dawki wiedzy na temat działających rozwiązań. Zrób pierwszy krok i zacznij rozwijać konkretną cechę.
Najprawdopodobniej zgodzisz się ze mną, że praca nauczyciela chroni Cię przed nudą i monotonią, ponieważ każdy dzień jest inny. Przynosi nowe radości, ale i wyzwania, na które trzeba kreatywnie reagować.
Opisane przeze mnie, a przebadane przez naukowców cechy dobrego nauczyciela z pewnością ułatwią Ci wykonywanie codziennych obowiązków.
Trzy rzeczy do zrobienia po przeczytaniu posta:
- po pierwsze – zastanów się, która z opisanych supermocy nauczycielki wymaga u Ciebie delikatnego oszlifowania,
- po drugie – wybierz jedną cechę, nad którą będziesz pracować,
- na koniec – wprowadzaj zmiany małymi krokami i systematycznie buduj autorytet.
P.S. Dane przedstawione w tym poście pochodzą z The Visible Learning Research – największej na świecie bazy danych na temat tego, co najlepiej sprawdza się w szkołach, zawierającej informację o czynnikach pomagających przyspieszyć naukę uczniów. Autorem badań jest John Hattie profesor australijskiego Uniwersytetu w Melbourne.
Te posty również mogą cię zainteresować:
- Metody aktywizujące uczniów do pokochania
- Informacja zwrotna dla ucznia z nutką grywalizacji
- Jak zwiększyć zaangażowanie uczniów?
Pobierz dodatkowe materiały dla nauczycielek!
Kliknij obrazek i uzyskaj dostęp do bezpłatnej #eduInpiracjiDlaCiebie: Jak szybko sprawdzić, czy uczniowie zrozumieli temat? – sposób na ciekawe lekcje.
